Ngày 01/01/2018 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 có hiệu lực thi hành. Một trong các điểm mới của Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 (viết tắt là BLTTHS năm 2015) có quy định rõ thẩm quyền của Viện kiểm sát trong việc quyết định nhập, tách vụ án hình sự trong gia đoạn truy tố. Được quy định cụ thể tại Điều 242 thuộc Chương XVIII những quy định chung về Truy tố trong BLTTHS năm 2015 như sau:
“1. Viện kiểm sát quyết định nhập vụ án khi thuộc một trong các trường hợp:
a) Bị can phạm nhiều tội;
b) Bị can phạm tội nhiều lần;
c) Nhiều bị can cùng thực hiện một tội phạm hoặc cùng với bị can còn có những người khác che giấu tội phạm hoặc không tố giác tội phạm, tiêu thụ tài sản do bị can phạm tội mà có.
2. Viện kiểm sát quyết định tách vụ án khi thuộc một trong các trường hợp sau đây nếu xét thấy việc tách đó không ảnh hưởng đến việc xác định sự thật khách quan, toàn diện và đã có quyết định tạm đình chỉ vụ án đối với bị can:
a) Bị can bỏ trốn;
b) Bị can mắc bệnh hiểm nghèo;
c) Bị can bị áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh.”
Đây là một trong những điểm mới và cũng là thẩm quyền mới được cụ thể hóa trong BLTTHS năm 2015 mà Viện kiểm sát các cấp có thẩm quyền áp dụng để truy tố so với BLTTHS năm 2003. Qua nghiên cứu quy định tại Điều 242 BLTTHS năm 2015 và thực tiễn thực hiện công tác thực hành quyền công tố và giải quyết các vụ án hình sự cho thấy: khi Cơ quan điều tra kết thúc điều tra và đề nghị truy tố hoặc nhận được vụ án hình sự của cơ quan tiến hành tố tụng khác chuyển đến đề nghị truy tố, nếu các vụ án thuộc một trong các trường hợp được quy định tại Điều 242 BLTTHS năm 2015, thì Viện kiểm sát nơi có thẩm quyền thụ lý có quyền nhập hoặc tách vụ án hình sự để giải quyết theo quy định.
Tuy nhiên, hiện nay Viện kiểm sát nhân dân tối cao có ban hành Quyết định số 15/QĐ-VKSTC ngày 09 tháng 01 năm 2018 về ban hành mẫu văn bản tố tụng, văn bản nghiệp vụ thực hiện trong công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát việc khởi tố, điều tra và truy tố. Cùng với đó là 170 biểu mẫu văn bản trong lĩnh vực tố tụng hình sự, trong đó có quy định 20 biểu mẫu trong giai đoạn truy tố nhưng lại không có biểu mẫu quy định về nhập hoặc tách vụ án trong giai đoạn truy tố, đây là một khó khăn trong thực tiễn khi Viện kiểm sát gặp vụ án hình sự cần phải tiến hành nhập hoặc tách vụ án hình sự trong giai đoạn truy tố.
Vì vậy, kiến nghị với Viện kiểm sát cấp trên hướng dẫn và xây dựng biểu mẫu về việc nhập, tách vụ án hình sự trong giai đoạn truy tố theo đúng quy định tại Điều 242 của BLTTHS năm 2015./.
Lê QUang Khải - VKS Cam Ranh