Trong thời gian qua tình hình tội phạm “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” trên không gian mạng diễn biến phức tạp và có chiều hướng gia tăng, năm sau cao hơn năm trước, gây thiệt hại rất lớn đến tài sản của công dân. Riêng trong năm 2024, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Khánh Hòa đã thụ lý kiểm sát, thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra 13 vụ án hình sự về tội “Lừa đảo chiếm đoạt ” liên quan đến tội phạm sử dụng công nghệ cao với số tiền bị chiếm đoạt là 26.957.524.860 đồng; thủ đoạn của các đối tượng phạm tội thường là giả danh cán bộ các ngành tư pháp như Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án hoặc gia danh cán bộ các cơ quan Nhà nước như Thuế, Bảo hiểm... liên hệ với nạn nhân để đe dọa họ có liên quan đến tội phạm đang điều tra, sau đó dẫn dụ nạn nhân cung cấp hoặc mở tài khoản để chứng minh số tiền của mình sở hữu là hợp pháp, yêu cầu nạn nhân đăng nhập các đường link do chúng chỉ định, cung cấp thông tin tài khoản, mã OTP rồi chiếm đoạt tiền có trong tài khoản ngân hàng của nạn nhân. Điển hình như các vụ án sau:
+ Bà Huỳnh Thị Ngọc Hương (sinh năm: 1970, trú: 1172, Đại Lộ Hùng Vương, TDP Hòa Do 06B, Cam Phúc Bắc, Cam Ranh, Khánh Hòa tố cáo 01 người tự xưng là Dũng làm Công an tỉnh sử dụng số điện thoại 0867718176 gọi điện đến số điện thoại của Hương (0918633308) nói rằng ngân hàng MB tố cáo Hương vay nợ 45.000.000 đồng, liên quan đến buôn bán ma túy, rửa tiền, đề nghị Hương cung cấp thông tin tài sản hiện có và chuyển khoản tiền để chứng minh không phạm tội. Từ ngày 06/9/2023 đến ngày 09/9/2023, Hương đã chuyển khoản tiền cho Dũng và bị chiếm đoạt số tiền 3.735.999.996 đồng.
+ Bà Võ Thị Ngọc Tú (sinh năm: 1947, trú: 163 Trần Nguyên Hãn, Phước Hòa, Nha Trang, Khánh Hòa tố cáo một số đối tượng (chưa rõ lai lịch) gọi điện thoại đến tự xưng cán bộ Công an nói bà Tú có liên quan đến đường dây rửa tiền, đe dọa bắt giam, yêu cầu bà Tú mở tài khoản ngân hàng mới rồi chuyển hết tiền vào tài khoản này để phục vụ điều tra, tổng số tiền bị các đối tượng chiếm đoạt là 2.287.000.000 đồng trong tài khoản.
+ Bà Lê Thị Thanh (sinh năm: 1950, trú: 76B Quang Trung, Lộc Thọ, Nha Trang, Khánh Hòa) tố cáo vào ngày 25/02/2022, bà Thanh bị một nhóm đối tượng sử dụng các số điện thoại gọi đến thông báo cho bà Thanh hiện đang có liên quan đến đường dây buôn bán ma túy và rửa tiền, yêu cầu bà Thanh chuyển toàn bộ số tiền hiện có đến tài khoản của cơ quan công an để kiểm tra. Tưởng là thật, bà Thanh đã thực hiện theo yêu cầu của các đối tượng: đăng ký Internet Banking trên điện thoại đối với tài khoản số 1020108879890003, chủ tài khoản Lê Thị Thanh mở tại ngân hàng SCB rồi cung cấp các mã OTP cho các đối tượng. Sau đó bà Thanh bị các đối tượng chiếm đoạt số tiền 2.597.000.000 đồng.
+ Ông Trần Ngọc Quynh (sinh năm: 1976, trú: 35/8 Phước Long, Phường Phước Long, TP. Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa) tố cáo nhóm đối tượng sử dụng các số điện thoại +9912363822300, +9792363860469 giả danh Công an gọi cho ông Quynh thông báo ông có liên quan đến đường dây mua bán ma túy, yêu cầu ông Quynh kết bạn với tài khoảnViber Công An TP Đà Nẵng”, số điện thoại đăng ký 0587.688.776, để trao đổi công việc. Sau đó gửi link ứng dụng tên “Bộ Công an”, yêu cầu ông Quynh cài vào điện thoại cá nhân và nhập các thông tin đăng nhập tài khoản ngân hàng Vietcombank số 1900007799 của ông Quynh vào app “Bộ Công an”, dẫn dụ ông Quynh nộp tiền vào tài khoản trên để Công an kiểm tra. Tin là thật, từ ngày 01/10/2021 đến ngày 06/10/2021 ông Quynh đã nộp tổng cộng 4.741.000.000 đồng. Đến ngày 07/10/2021, ông Quynh không liên lạc được với nhóm đối tượng nên đã kiểm tra tài khoản ngân hàng phát hiện số dư tài khoản chỉ còn 900.000 đồng, biết mình bị lừa nên ông Quynh đã trình báo cơ quan Công an.
Hành vi phạm tội của các đối tượng là đặc biệt nguy hiểm cho xã hội, trực tiếp xâm phạm đến quyền sở hữu về tài sản là một trong những khách thể quan trọng được pháp luật Hình sự bảo vệ. Đối với loại tội phạm này, sau khi chiếm đoạt được tiền của các nạn nhân thì ngay lập tức được chia nhỏ đến nhiều tài khoản khác nhau hoặc chuyển đến các tài khoản ở nước ngoài, dẫn đến công tác điều tra gặp rất nhiều khó khăn, việc thu hồi tài sản hầu như không thực hiện được. Việc các đối tượng giả danh cán bộ các Cơ quan Tư pháp, Cơ quan Thuế, Bảo hiểm xã hội để lừa đảo chiếm đoạt tài sản còn tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến uy tín của các cơ quan Bảo vệ pháp luật và cơ quan quản lý Nhà nước, gây hệ lụy xấu đến gia đình các nạn nhân, từ đó tác động xấu đến tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa,
Để nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh phòng, ngừa tội phạm và vi phạm pháp luật, hạn chế tối đa tội phạm “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” sử dụng công nghệ cao như các thủ đoạn đã nêu trên xảy ra trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa. Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Khánh Hòa đã kiến nghị Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh Khánh Hòa, Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh Khánh Hòa, Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao – Công an tỉnh Khánh Hòa thực hiện các nội dung:
- Đối với Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh Khánh Hòa tăng cường công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực thông tin và truyền thông; rà soát, kiến nghị, xử lý nghiêm các nhà mạng vi phạm pháp luật ở lĩnh vực chuyên ngành; phân loại, hạn chế, loại bỏ các sim rác, các thuê bao không chính chủ, các trang mạng xã hội có nội dung liên quan đến thông tin không chính thống, thông tin liên quan đến tội phạm các loại nói chung và loại hình tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản nói riêng.
- Đối với Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh Khánh Hòa phối hợp với Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao - Công an tỉnh Khánh Hòa thường xuyên xây dựng, phát sóng các chương trình truyền thanh, truyền hình nhằm tuyên truyền, phổ biến kiến thức pháp luật; giúp người dân nhận diện được hình thức, thủ đoạn của các đối tượng phạm tội và cách thức để phòng ngừa.
Việc ban hành kiến nghị áp dụng các biện pháp phòng ngừa tội phạm và vi phạm pháp luật nói trên là một trong những nhiệm vụ quan trọng của ngành Kiểm sát Khánh Hòa trong năm 2024 để tăng cường công tác đấu tranh phòng chống vi phạm, tội phạm; chủ động phát hiện và kiến nghị với các cơ quan chức năng có biện pháp khắc phục kịp thời những tồn tại, bất cập trong công tác quản lý Nhà nước là nguyên nhân, điều kiện phát sinh vi phạm, tội phạm tại địa phương.
Phòng 1 VKSND tỉnh Khánh Hòa