Qua công tác kiểm sát giải quyết vụ án dân sự sơ thẩm về “Yêu cầu tuyên bố văn bản công chứng vô hiệu, yêu cầu hủy chỉnh lý biến động trên giấy chứng nhận quyền sử dung đất, hủy hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dung đất và bồi thường thiệt hại” giữa nguyên đơn bà Phạm Thị Thuý Hồng - sinh năm 1973, ông Phạm Hồng Phương - sinh năm 1980 và bị đơn Văn phòng công chứng Phạm Văn Thông (nay là Văn phòng công chứng Đỗ Hữu Trí), ông Phạm Văn Thông - sinh năm 1958 của Tòa án nhân dân tỉnh Khánh Hòa theo Thông báo thụ lý vụ án số 80/2022/TB-TLVA ngày 12/12/2022 (tại Bản án dân sự sơ thẩm số 48/2024/DS-ST ngày 10 tháng 9 năm 2024), Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Khánh Hòa phát hiện các đương sự có hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực thuế, cụ thể như sau:
Ngày 02/10/2019, bà Vũ Thị Vân ký Hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng nhà, đất tại thửa đất 747, tờ bản đồ số 15, xã Diên Thọ, huyện Diên Khánh, Khánh Hoà cho ông Nguyễn Quốc Hưng tại Văn phòng công chứng Anh Khoa, số công chứng 5444/2019 với giá trị chuyển nhượng trên hợp đồng là 50.000.000 đồng.
Tuy nhiên, căn cứ vào lời khai của các đương sự và các tài liệu, chứng cứ có trong hồ sơ vụ án, thấy rằng: Điều khoản về giá cả chuyển nhượng trong hợp đồng nêu trên do các bên thoả thuận chỉ ghi nhận giá trị chuyển nhượng thửa đất 747, tờ bản đồ số 15, xã Diên Thọ, huyện Diên Khánh, Khánh Hoà là 50.000.000 đồng là không đúng với giá trị chuyển nhượng thực tế mà các bên đã thoả thuận trước đó là 900.000.000 đồng. Đương sự thừa nhận việc thoả thuận giá tại hợp đồng với số tiền 50.000.000 đồng nhằm giảm tiền thuế phải nộp. Thực tế, ông Hưng đồng ý nhận chuyển nhượng thửa đất trên từ bà Vân với giá 900.000.000 đồng. Sau đó, ông Hưng đã giao toàn bộ tiền chuyển nhượng đất cho bà Vân và đã nhận bàn giao nhà, đất từ bà Vân. Tuy nhiên, ông Hưng chưa sử dụng được phần nhà, đất này do các nguyên đơn cản trở không cho gia đình ông Hưng sử dụng và xảy ra tranh chấp.
Xét thấy, khi xác lập hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất đối với thửa đất 747, tờ bản đồ số 15, xã Diên Thọ, huyện Diên Khánh, Khánh Hoà, các đương sự đã cố ý thoả thuận giá trị chuyển nhượng trong hợp đồng thấp hơn nhiều lần giá trị thực tế mà các bên đã giao, nhận nhằm mục đích giảm tiền thuế phải nộp đối với nhà nước (giá tại hợp đồng chỉ ghi 50.000.000 đồng, thực tế giá chuyển nhượng là 900.000.000 đồng). Hành vi khai không đúng giá trị chuyển nhượng thực tế dẫn đến số tiền thuế phải nộp của các đương sự đã vi phạm khoản 1 Điều 16 Nghị định số 125/2020/NĐ-CP ngày 19 tháng 10 năm 2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính về thuế, hoá đơn; gây thất thu cho Ngân sách Nhà nước nên cần thiết phải bị xử lý và truy thu thuế theo quy định của pháp luật.
Để đảm bảo pháp luật được chấp hành nghiêm chỉnh, tránh gây thất thu thuế cho Nhà nước, phòng ngừa các hành vi vi pháp pháp luật về thuế, Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Khánh Hòa kiến nghị kiến nghị Chi cục trưởng Chi cục Thuế khu vực Tây Khánh Hòa chỉ đạo tiến hành kiểm tra lại hồ sơ thuế đối với vụ việc nêu trên và truy thu số thuế chưa nộp; xem xét xử lý hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực thuế của những người thực hiện hành vi trốn thuế. Đồng thời có biện pháp chỉ đạo triển khai, thực hiện các biện pháp hữu hiệu để ngăn ngừa, đảm bảo việc chấp hành pháp luật thuế, tránh thất thu thuế cho Nhà nước trong các giao dịch chuyển nhượng bất động sản trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa.
Thông qua việc ban hành Kiến nghị trên đã kịp thời góp phần bảo đảm tính nghiêm minh trong thực thi các quy định pháp luật về thuế, góp phần chống thất thu cho ngân sách Nhà nước và bảo đảm môi trường cạnh tranh lành mạnh, thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh. Qua đó thực hiện tốt chức năng kiểm sát hoạt động tư pháp của ngành Kiểm sát nhân dân, góp phần tích cực trong công tác đảm bảo trật tự an toàn xã hội, thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị địa phương./.